Czy pogoda może wpływać na samopoczucie?

Autor: tech.farm. Martyna Micherdzińska

Wpływ pogody na zdrowie i samopoczucie człowieka

Człowiek zawsze interesował się zjawiskami pogodowymi oraz klimatem. Nasi przodkowie już dawno zauważyli, że pogoda ma związek z samopoczuciem i zdrowiem człowieka. Wpływem pogody na organizmy żywe zajmuje się biometeorologia. Za jej twórcę uważa się Hipokratesa (460-377 r. p. n. e), który szczegółowo określił wpływ klimatu na fizyczny i psychiczny rozwój człowieka. Dzisiaj, po 25 wiekach, coraz częściej wracamy do słów Hipokratesa, który mówił: zdrowie człowieka zależy od jego współżycia z naturą.

Biometeorologia sporządza prognozy, które pozwalają określić samopoczucie ludzi w zależności od tego, jaka jest pogoda. W Polsce zajmuje się tym Polskie Towarzystwo Balneologii i Medycyny Fizykalnej, a badania naukowe są prowadzone w kilku ośrodkach akademickich oraz w Instytucie Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Duża część ludzi jest wrażliwa na zmiany pogody

Sytuacje meteorotropowe to takie czynniki atmosferyczne, które powodują objawy chorobowe i dolegliwości również u osób zdrowych. To niekorzystne dla naszego organizmu zmiany pogody. Mogą powodować senność, znużenie i powodować rozdrażnienie. 

Meteoropatia lub meteopatia (od greckiego meteo– pogoda, phatos– cierpienie) to wrażliwość organizmu na niekorzystne warunki pogodowe. Może być ”zaprogramowana” w genach człowieka lub nabyta w wyniku przebytych chorób, starzenia się organizmu i braku ruchu. 

Objawy meteoropatii dzielą się na bólowe i niebólowe

Niebólowe objawy to na przykład:

• ospałość i senność,
• uczucie zmęczenia,
• trudności z koncentracją,
• duszności,
• uczucie ucisku i pulsowania w skroniach,
• brak apetytu,
• zły nastrój,
• brak energii i chęci do działania.

Wpływ na samopoczucie i zdrowie może mieć prawie każdy czynnik atmosferyczny, ale najbardziej uciążliwe są:

• spadki i wahania ciśnienia,
• długotrwały brak promieni słonecznych,
• opady deszczu,
• długi okres jesienno-zimowy. 

U osób bardziej wrażliwych pojawia się tzw. zdolność przewidywania pogody. Objawia się wahaniami nastroju i sennością przed deszczem czy burzą lub nagłym spadkiem sił, kiedy zbliża się front atmosferyczny. 

Meteoropatami są zwykle mieszkańcy miast, którzy często przebywają w zamkniętych pomieszczeniach mieszkań i biur (klimatyzacja, centralne ogrzewanie), nie mający czasu na sport, oddychający zanieczyszczonym powietrzem. Liczba osób skarżących się na nadwrażliwość związaną z pogodą jest znacznie mniejsza na wsiach. Tu ludzie nadal żyją bliżej natury, a praca na świeżym powietrzu hartuje organizm.

Największy wpływ na samopoczucie człowieka mają: 

Fronty chłodne (zmiana ciśnienia, spadek temperatury i wzrost prędkości wiatru)- zwiększają ryzyko wypadków drogowych oraz wypadków przy pracy na dużych wysokościach.

Wiatry fenowe (szybki znaczny spadek ciśnienia i wilgotności oraz wzrost temperatury)- u meteopatów może wystąpić: pobudliwość fizyczna i psychiczna, niepokój, ogólne osłabienie, uczucie lęku, depresja bóle głowy. Gdy w górach wieje halny, statystyki wykazują wzrost liczby wypadków, bójek, a po jego przejściu ludzi ogarnia senność lub rozdrażnienie.

Wpływ wiatru na psychikę jest znany od wieków, np. w krajach arabskich zwyczajowe prawo mówi o tym, że przestępstwa dokonane podczas chamsinu (to odpowiednik naszego halnego) nie podlegają karze, a przestępstwa dokonane podczas wiatru fenowego w Szwajcarii także znalazły swe odzwierciedlenie w przepisach prawnych (jako okoliczność łagodząca). 

Burze- silnie działają na układ nerwowy człowieka, wyzwalają uczucie lęku, niepokoju, powodują trudności w skupieniu uwagi, a czasami zaburzenia krążeniowe i jelitowe. 

Jak sobie radzić z dolegliwościami związanymi z pogodą i jej zmianami?
Jeśli jesteśmy zdrowi, pełni energii i pomysłów na życie, nie powinna nas ta dolegliwośc dopaść. 

Jak się przed nimi uchronić?

Najlepiej działa ruch na świeżym powietrzu, nawet spacer pod parasolem- byle nie podczas burzy, bo wyładowanie atmosferyczne może nam spowodować znacznie większą przykrość niż ból głowy.
Często mam wrażenie, że jestem monotematyczna i jak mantrę powtarzam, że najważniejsza jest zbilansowana dieta i ruch, najlepiej na świeżym powietrzu. W przypadku osób borykających się z nadwrażliwością na warunki atmosferyczne, wskazania się nie różnią. Należy też pamiętać u uzupełnieniu naszej diety w takie składniki jak: magnez, witamina D3 i kompleks witamin z grupy B. Takie działania na pewno zmniejszą szansę na dolegliwości związane ze zmianami pogody.

Pamiętajmy jednak, że jedynie pogoda ducha na pewno nie spowoduje reakcji meteorotropowej w naszym organizmie!

Bibliografia:
1. Człowiek-Pogoda; Wpływamy na siebie wzajemnie; Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, koncepcja i redakcja: Łukasz Legutko.