Czy osteoporoza to wyrok na nas wszystkich?

Autor: tech.farm. Martyna Micherdzińska

Nasza masa kostna z upływem lat maleje. U mężczyzn masa kostna maleje proporcjonalnie z biegiem lat, u kobiet natomiast następuje drastyczny spadek wraz z menopauzą. Osteoporoza na początku nie daje żadnych objawów. Najczęściej jest tak, że dopóki nie dojdzie do jakiegoś złamania, nic nie wzbudza naszych podejrzeń. W osteoporozie mamy znacznie wyższe ryzyko złamań osteoporotycznych. Kolokwialnie rzecz ujmując, gdyby nie spadek masy kostnej do złamania pewnie by nie doszło. Wówczas odporność mechaniczna kości jest zaburzona a mikroarchitektura i gęstość mineralna kości jest zmniejszona.

Gdzie występują złamania osteoporotyczne?

Złamania patologiczne związane z osteoporozą najczęściej lokalizują się w:

• trzonach kręgów tzw. złamania kompresyjne, które są bardzo bolesne,
• kości przedramienia – najczęściej kości okołonadgarstkowe,
• złamania kości ramiennej, okolice głowy kości ramiennej,
• złamania szyjki kości udowej,
• złamania żeber,
• złamania miednicy.

Rodzaje osteoporozy

Występują dwa rodzaje osteoporozy:

• pierwotna – związana ze starzeniem się organizmu. U kobiet występuje ze względu na menopauzę. Następuje spadek ilości hormonów- głównie estrogenów, które mają działanie ochronne na kości.
• wtórna – w wyniku stosowania leków, głównie glikokortykosteroidów, leków przeciwpadaczkowych oraz heparyny.

Choroby sprzyjające powstawaniu osteoporozy

Choroby, które mogą prowadzić do wtórnej osteoporozy:

• nadczynność tarczycy,
• nadczynność przytarczyc,
• cukrzyca,
• przewlekłe zapalne choroby reumatyczne,
• przedwczesna menopauza- wtedy następuje drastyczny spadek masy kostnej,
• choroby przewodu pokarmowego, choroby zapalne jelit.

Nie tylko choroby mogą mieć wpływ na przyspieszenie procesu osteoporozy. Składa się na ten proces jeszcze wiele innych czynników takich jak:

• spożywanie alkoholu,
• paradoksalnie niska masa ciała- w tym wypadku o dziwo nie ma wpływu otyłość, bo tkanka tłuszczowa może przerabiać enzymatycznie estrogeny, które jak wcześniej wspominałam mają pozytywny wpływ na kości,
• niedobór wapnia,
• niedobór witaminy D,
• zbyt mała aktywność fizyczna.

Osteoporoza – leczenie

Pierwszym i najważniejszym leczeniem osteoporozy jakie możemy zastosować sami na własną rękę to uzupełnienie niedoborów wapnia i witaminy D3.

Leki pierwszego rzutu to bisfosfoniany o działaniu antyresorpcyjnym, przyjmowane doustnie dość słabo się wchłaniają. Powinno się je przyjmować na czczo i popijać najlepiej wodą. Częstotliwość przyjmowania tych leków to z reguły raz na tydzień lub raz w miesiącu. Przeciwskazaniem do brania bisfosfonianów jest refluks i czynna choroba wrzodowa. 
Najczęściej stosowane substancje w leczeniu osteoporozy to:

• kwas zolendronowy– lek z grupy bisfosfonianów stosowany zarówno u kobiet jak i mężczyzn,
• denosumab– substancja ta zawarta jest m.in. w leku w formie zastrzyków Prolia,
• ranelinian strontu– działanie antyresopcyjne i działanie anaboliczne wzmagające tworzenie kości,
• teryparatyd– analog parathormonu, ma działanie anaboliczne tworzące kości i jest podawany podskórnie- efekt jest widoczny po 6-9 miesiącach od rozpoczęcia leczenia,
• raloksyfen– tzw. SERM czyli selektywny modulator receptoru estrogenowego, który wpływa na receptory estrogenowe i działa ochronnie na kości